Hoe leef je een gelukkig leven?

Een gelukkig leven, wie wil dit nu niet? Kun je het je voorstellen, dat je niet begint met een Blue Monday gevoel, maar met een magische morgen? Gelukkige mensen zijn gezonder en productiever. Genoeg redenen voor het streven naar een gelukkig leven. Maar, hoe leef je een gelukkig leven? Lees het hier.

Wat is een gelukkig leven?

Er is ten eerste een verschil tussen gelukkig zijn en blij zijn. Zo kun je een keuze maken die jou op dat moment blij maakt, maar die je niet gelukkig maakt. Zoals (te) vaak voor een hamburger met patat kiezen, terwijl je je bij wat vaker gezond eten op de lange termijn beter voelt.
Gelukkig zijn gaat over het ervaren van positieve emoties in het moment, maar ook over de tevredenheid met je leven. De eerste vorm van geluk is het geluk van de ervarende zelf. De tweede vorm van geluk gaat over het geluk van het herinnerende zelf: hoe tevreden ben je met je leven als je over je leven nadenkt?

Een Israëlische psycholoog Daniel Kahneman legt het verschil in geluk uit tussen de herinnerende zelf en het ervarende zelf met een gedachten experiment… Stel je gaat over twee weken op vakantie… Na de vakantie worden de foto’s en video’s vernietigd en je krijgt een pil zodat je alles vergeet. Kies je dan nog dezelfde vakantie?

Wat zorg nu voor een gelukkig leven?

Er zijn verschillende factoren die je geluk bepalen. Ze zijn in te delen in drie categorieën:

• DNA
• Omgeving
• Bewuste activiteiten die we elke dag kiezen.

Op basis van onderzoek met eeneiige tweelingen is bekend dat ongeveer 50% van je geluk afhankelijk is van je DNA. De omstandigheden zijn maar voor 10% voor het geluk verantwoordelijk. Dit komt omdat er al snel sprake is van gewenning. Een nieuw parfum kopen geeft bijvoorbeeld in het begin extra geluk, daarna went het al snel. Maar liefst 40% van het geluk verkrijg je uit de bewuste activiteiten die je elke dag kiest. De beantwoording van ‘hoe leef je een gelukkig leven’ op basis van zelfsturing, kun je dan ook vooral vinden in de bewuste activiteiten die je elke dag kiest. Maar, je kunt wel op alle drie de factoren invloed uitoefenen.

Hoe leef je een gelukkig leven: met gunstig DNA

Het DNA is niet allesbepalend, maar de impact ervan op je leven, kan wel groot zijn. Bij het krijgen van een depressie kan bijvoorbeeld erfelijkheid een rol spelen. Bij ongeveer een derde van de mensen met een depressie speelt namelijk erfelijkheid een rol. Dat is wellicht de reden dat er mensen met aanleg voor depressiviteit levenslang antidepressiva gebruiken. Het DNA heeft anders een te grote impact.

Hoe leef je een gelukkig leven: omgeving?

De omgeving? Dat zijn de externe factoren. Externe factoren kun je niet of beperkt sturen. Hier is het van belang om alleen dat te veranderen wat je wil en kan veranderen. Waar je wel altijd zelf invloed op hebt? Dat is jouw reactie op de externe factoren. Is een omgeving echt ondraaglijk voor je? Dan is het goed om te gaan, als je die mogelijkheid hebt. Maar in veel gevallen kun je jouw geluk al naar een hoger niveau tillen, door anders te denken. Of zelfs beter gezegd: door niet te denken, maar meer te zijn. In het moment, welteverstaan en niet in het verleden of de toekomst. Daarnaast helpt het om je te richten op de dingen die wel positief zijn.

Bewuste activiteiten die je elke dag kiest

Geluk heb je dus niet geheel zelf in de hand, maar het grootste maakbare gedeelte zit in de bewuste activiteiten die je elke dag kiest. Sonya Lyubomirsky is professor in de psychologie aan de universiteit van California. Zij benoemt daarin 12 activiteiten, in willekeurige volgorde waarvan is bewezen dat ze je kunnen helpen. Het antwoord van ‘hoe leef je een gelukkig leven’ vind je dan ook hierin. Activiteiten die helpen om het gevoel van geluk te vergroten én te laten voortduren:

1. Wees dankbaar.
2. Ontwikkel optimisme.
3. Ga niet piekeren en vergelijken.
4. Wees vriendelijk en help.
5. Onderhoud en waardeer je sociale relaties.
6. Leer omgaan met tegenslagen.
7. Vergeef.
8. Zorg voor meer ervaringen van flow
9. Geniet van het leven.
10. Zet je in voor je doelen.
11. Praktiseer een geloof of praktiseer spiritualiteit
12. Zorg goed voor jezelf.

In het kort zie je hieronder een toelichting van hoe je dit toepast.

Wees dankbaar

Dankbaar zijn kan je oefenen. Het belangrijkste is dat je op regelmatige basis dankbaarheid gaat voelen. Je kunt dankbaarheid tonen door bijvoorbeeld dagelijks drie dingen op te schrijven waar je dankbaar voor bent. Je kunt ook dankbaarheid in gedachten, in gebed of in gesprek met andere mensen uiten.

Ontwikkel optimisme voor een gelukkig leven

Optimisme is het positieve gevoel dat je iets kunt doen waardoor je jouw leven een beetje beter maakt. Wel zijn er wat aandachtspunten. Optimisme houdt niet in dat je lastige emoties zoals angst, verdriet of boosheid moet wegdrukken. Het beste is voelen en het door je heen laten gaan. Verder is te optimistisch zijn ook mogelijk. Dan investeer je bijvoorbeeld meer dan je je kunt veroorloven of je overschat jezelf te veel.

Wil je optimistischer zijn? Dan zijn daar oefeningen voor. Het helpt bijvoorbeeld om in een dankbaarheidsboekje jouw aandeel op te schrijven. Je hebt niet alles in de hand. Stel dat je dankbaar bent voor de mooie vogelgeluiden die je hoort? Dan zou je kunnen opschrijven dat jouw bijdrage is dat je naar buiten ging, want dat zorgde ervoor dat je de vogels goed kon horen. Verder helpt jezelf voorstellen hoe de ideale toekomst eruitziet. Wel is het dan handig dat je nagaat welke stappen daarvoor nodig zijn. Deel ze vervolgens in, in kleine stapjes.

Ga niet piekeren en vergelijken

Piekeren en vergelijken. Twee grote valkuilen van ons hoofd. Minder denken en meer zijn, zorgt ervoor dat je minder piekert en vergelijkt. Het zijn namelijk allebei gedachten, alleen zijn ze niet constructief. Weten over hoe je meer uit je hoofd bent en meer aan het zijn? Lees hierover bij het kopje ‘Hoe je kiest met je innerlijk kompas’.

Wees vriendelijk en help

Vriendelijk zijn en helpen zorgt voor verbinding. Het is niet alleen fijn voor diegene die je helpt. Helpen geeft ook een goed gevoel. Wil je beginnen met vriendelijk zijn? Dan kun je eenvoudig beginnen met bijvoorbeeld glimlachen en een open houding aannemen. Op die manier ben je namelijk meer benaderbaar. ‘Hoe leef je een gelukkig leven?’ gaat vaak over ‘de kleine dingen’. Luister wel als je hulp aanbiedt naar je innerlijke kompas, het moet wel goed voelen. Daarbij is goed niet per se hetzelfde als je comfortzone.

Onderhoud en waardeer je sociale relaties

Heb je minder tijd voor sociale relaties dan je wilt? Dan is het tijd voor actie. Met name de frequentie waarmee je contact hebt met vrienden, blijkt van invloed op je geluksgevoel. Daarnaast versterkt het hebben van een partner voor veel mensen het geluksgevoel. Bij vriendschappen is een bepaalde balans van belang. Verder is het belangrijk dat je daarbij je energieniveau blijft peilen.

Accepteer dat het leven niet alleen rozengeur en maneschijn is. Veel mensen voelen druk, omdat ze zich niet altijd blij voelen. De waarheid is dat je lastige dingen zoals verdriet en boosheid ook mag voelen. Relativeer het maar, want uiteindelijk doet iedereen maar wat. Gelukkiger leven is vaak wel mogelijk, maar niet alles is maakbaar. Juist op moeilijke momenten ervaar je soms een diepe verbondenheid met anderen. Het leven doet soms pijn. Ze zeggen wel eens wat je niet doodt, maakt je sterker. Daar zit een kern van waarheid in. Vaak moet je namelijk iets nieuws leren voor je uit een dal kunt komen. Dat kan je krachtiger maken.

Vergeef

‘Doe het voor jezelf’ is een bekende quote. Toch motiveert dit niet iedereen. Alleen als je met wrokgevoelens en bitterheid rondloopt, kost dit jou een stuk van jouw geluk. Vergeven is de enige manier om dit los te laten. Een manier kan zijn dat je een vergevingsbrief schrijft. Opsturen mag, maar is niet per se nodig.

Zorg voor meer ervaringen van flow

Flow is het opgaan in wat je doet, zodat je al het andere vergeet. Flow krijg je met taken die niet vervelen en voldoende uitdaging bieden. Zijn de taken in eerste instantie niet uitdagend? Dan is het bijvoorbeeld mogelijk om te gaan voor acceptatie. Mindfulness kan daarbij helpen. Van daaruit kan soms weer flow ontstaan. Uiteindelijk is het wel prettig dat je jezelf beweegt richting werk of een hobby die aansluit bij jou.

Geniet van het leven

Genieten van het leven doe je bijvoorbeeld door het denken aan positieve herinneringen. Daarnaast is een bepaalde flexibiliteit belangrijk. In het boek ‘Het bos, vier vragen, het leven en ik’ van Tessa Randau lees je over een Chinese wijsheid: ‘Het werk loopt niet weg als je je kinderen een regenboog laat zien, maar de regenboog wacht niet tot je klaar bent met werk.’ Onthoud dit goed als je het gevoel hebt dat het leven je werk in de weg staat en pas het toe.

Zet je in voor je doelen

Er zijn verschillende meningen over of en hoe je doelen moet stellen. Het doel van een doel is een gevoel van richting. Richting om te zorgen dat het nu van morgen, goed is voor je. Voor zover je daar invloed op hebt. Voor zakelijke doelen kan concreet formuleren (SMART) fijn zijn. Maar, voor persoonlijke doelen werken soms wat minder concrete doelen beter. Soms is de vorm niet geheel helder en ervaar je gaandeweg wat de beste vorm is. Het belangrijkste is dat het helpt voor jouw gevoel van optimisme, dat het hoop geeft. Doe wat goed is voor jou.

Praktiseer een geloof of praktiseer spiritualiteit

Wat blijkt? Als je ergens in gelooft, dan maakt het je gelukkiger als je er wat mee doet. Ook hier mag je jouw innerlijke kompas weer meenemen.

Zorg goed voor jezelf voor een gelukkig leven

Gezond eten, voldoende bewegen, voldoende slapen, muziek luisteren… Het kan allemaal je geluksgevoel verhogen. Genoeg dingen doen waar je energie van krijgt en het beperken van de dingen die je energie kosten, is voor jezelf zorgen. Dit kan gaan om werk, spullen, mensen, klusjes etc. Als je de dingen die energie kosten wil beperken, betekent dit niet altijd dat je iets weg moet gooien of van iemand afscheid moet nemen. Soms is de vorm veranderen al voldoende. Verder is het vooral handig dat je kleine stapjes neemt. Veel kleine stapjes zijn behapbaar en zorgen voor grote veranderingen.

Hoe leef je een gelukkig leven: met je innerlijke kompas

Sommige van de benoemde activiteiten doe je wellicht al. Als je met een nieuwe activiteit begint, houd je vaak beter vol als je dat stapje voor stapje doet. Het is dan nodig dat je iets gaat kiezen uit de activiteiten, in plaats van dat je alles tegelijk oppakt. Het verschilt per persoon wat precies bij je past. Niet alles werkt bij iedereen. Als je gelukkiger wil leven is het toepassen van vier dingen wellicht al mooi.

Lastig kiezen? Maak gebruik van je innerlijke kompas. Je innerlijke kompas is je werkelijke zelf. Dat is diegene die de stem waarneemt in jouw hoofd. De stem is diegene die misschien tegen je zegt ‘dat kun jij toch niet’ of ‘je bent niet goed genoeg’. Maar, jij bent dit dus niet, jij bent de waarnemer. De waarnemer is diegene die voelt of je wel of niet iets wil. Denk hierbij niet altijd dat een nee, helemaal nee is. Een nee kan namelijk ook betekenen dat je op zoek moet naar een alternatieve oplossing. In dat geval zal je bij de juiste oplossing wel een ja voelen.
Sommige mensen varen sterk op hun innerlijke kompas. Alleen in deze tijd ervaren veel mensen druk: sociale druk, maatschappelijke druk, werkdruk en ga zo maar door. Hierdoor is het lastiger om op je eigen kompas te varen. Mensen zitten dan in gedachten vast in het verleden of juist in de toekomst, terwijl het nu de enige plek is waar je werkelijk iets kunt doen. Als je het lastig vindt om je eigen weg te kiezen, zou je bijvoorbeeld het boek kunnen lezen van Eckhart Tolle over de Kracht van het nu. Ook een cursus met ademhalingstechnieken of leren mediteren kan werken.

Niet luisteren naar je innerlijke kompas?

Ga je veel tegen jouw innerlijke kompas in? Dan raakt je energie sneller op. Als mensen over een lange periode weinig dingen doen die energie geven en te veel dingen doen die ‘moeten’, dan is de kans op overspannenheid groot. Als je hoofd namelijk niet wil luisteren, dan gaat uiteindelijk je lichaam in protest. Zo wil je lichaam je beschermen.